Help! Mijn konijn sloopt!
Niemand vindt het leuk een konijnenhandtekening terug te vinden aan zijn stoel, plinten, bank, tafel,… of om telkens opnieuw een leeggekieperde toiletbak aan te treffen. Mijn konijn is een sloper. Wat nu?
Vanwaar komt dit gedrag?
Belangrijk om te weten is dat probleemgevend gedrag (we noemen het specifiek zo en geen probleemgedrag) heel vaak voortkomt uit natuurlijk gedrag van je konijn en eigenlijk vanuit het konijn gezien niet echt probleemgedrag is. Uiteraard is het dat voor ons als mens wel, want niemand wilt zijn mooie, dure designtafel zien gebruikt worden als knaaghout. Kan je dit dan voorkomen? En zoja, hoe? Bij vermoeden dat er een medische oorzaak is, ga je best altijd even langs bij je konijnkundige dierenarts. Veel plotse gedragsveranderingen of slopen kunnen ook voortkomen uit pijn.
Back to basics
Vaak is probleemgevend gedrag terug te leiden naar iets wat voor het konijn niet helemaal ok is qua huisvesting, voeding, rust,… en daardoor stress, onrust of verveling veroorzaakt. Een eerste stap is dus om uit te zoeken wat een konijn in de natuur aan huisraad heeft en of we dit goed hebben vertaald naar huisvesting voor jouw huiskonijn. Vaak zijn enkele kleine aanpassingen al voldoende om je konijn van zijn/haar ‘probleem’ af te helpen.
Eentje is geentje
Konijnen leven in de natuur in groepen samen in een burcht die bestaat uit verschillende kamers verbonden door gangen. Overdag rusten konijnen hierin omdat ze dan als prooidier het minste kans hebben om gegrepen te worden door roofdieren. Wanneer de kust veiliger wordt (tegen valavond), komen de konijnen uit de burcht en gaan ze op zoek naar eten. Ze besteden aan het zoeken van eten gemiddeld 6-10 uur per dag en voedsel zoeken slorpt dus het grootste deel van hun tijd op naast slapen, rusten en lichaamsverzorging. Een konijn zal in de natuur nooit alleen op zoek gaan naar eten, maar doet dit altijd samen met burchtgenoten, dit omdat er dan meer ogen zijn om de omgeving in de gaten te houden. Er zijn studies die aantonen dat hoe groter de groep konijnen is, hoe minder vaak ze hun maaltijd onderbreken om de omgeving af te scannen. Ze hebben onderling een stilzwijgend systeem waarbij ieder individu een deeltje van het scannen van de omgeving op zich neemt. Bij gevaar kunnen ze elkaar aldus snel verwittigen en weglopen.
De hierboven beschreven zaken verklaren al heel wat van het probleemgedrag bij konijnen. Heel vaak worden huisdierkonijnen alleen gehouden. Hierdoor ervaren ze eigenlijk een continue stress want ze moeten continu alert blijven voor roofdieren. Wij weten dat we ons konijn niet gaan opeten, maar dat weet je konijn niet. Een maatje erbij zorgt ervoor dat je konijn rust vindt en dat ze ‘de wacht’ als het ware kunnen afwisselen. Een konijn alleen zal nooit echt 100% comfortabel zijn en zich veilig voelen.
Huisvesting
Daarom is het dus ook heel erg belangrijk om je konijn plaatsen aan te bieden waar hij zich veilig voelt en zich kan terugtrekken, net zoals ze in de natuur de burcht kunnen gebruiken. Bouw een kartonnen kasteel, maak een soort van holletje, bied een tunnel aan,… en spreek met jezelf en je konijn ook af dat wanneer je konijn zich daar terugtrekt, dat hij ook veilig is voor grijpgrage kinderhandjes of wat dan ook.
Trekt je konijn zich terug, dan ga je hem niet achterna. Zo zorg je ervoor dat de veilige plaats ook echt een veilige plaats wordt voor je konijn. Uiteraard moet je zien dat je er wel bij kán in noodsituaties. Een ziek konijn zal zich ook snel terugtrekken en dus is het wel belangrijk dat je hem in het oog kán houden. Een konijn dat niet de mogelijkheid heeft zich op een veilige plek te kunnen terugtrekken, is gestresseerd en kan dit uiten in sloopgedrag. Je konijn dus een eenvoudige kartonnen doos of dergelijke aanbieden, kan al heel wat sloopgedrag voorkomen of verminderen. Voor grote konijnen is de tunnel van Ikea kinderland een echte aanrader, voor kleinere konijnen kan je vaak al veel doen met tunnels die je vindt bij de kattenbenodigdheden.
Voedsel zoeken
Daarnaast kon je ook lezen dat konijnen ettelijke uren per dag bezig zijn met het verzamelen van voedsel. Wij willen het beste doen voor onze konijnen en schotelen hen daarom graag groentjes en korrels voor in een kommetje waar ze het meteen uit kunnen opeten. Hierdoor verminder je de eettijd voor je konijn naar enkele minuten, terwijl ze er in de natuur uren mee bezig zijn. Dat zijn dan extra uren die je konijn over heeft om zich te vervelen en dus te gaan slopen. Daarom is het belangrijk het eten niet zomaar voor zijn neus aan te bieden. Strooi het eten in het rond, zodat je konijn moet rondlopen en zoeken, verstop het eten in krantenproppen, op en onder dingen, of bied hersenwerk aan in voederspelletjes die je kan kopen bij de hondenafdeling. Let wel op, spelletjes moeten aangeleerd worden. Meer hierover bij Hersenwerk voor konijnen.
Een konijn op zoek naar voedsel, beweegt veel. Ze oefenen ook vaak hun ontsnappingsroutes door plots snel te rennen of binkies te maken. Het niet kunnen uitoefenen van zulk gedrag, geeft enerzijds stress en heeft anderzijds ook repercussies op hun spijsverteringsstelsel. Konijnendarmen zijn zeer gevoelig en moeten altijd in beweging zijn. Je konijn moet dus ALTIJD de mogelijkheid hebben om te eten (hooi) om de darmen in gang te houden. Ook bewegen helpt om de darmen op gang te houden.
Een konijn dat kan rondhoppen, heeft minder last van spijsverteringsproblemen en heeft ook minder fragiele botten. Zorg er daarom voor dat je konijn, ook al ben je niet in de mogelijkheid hem permanent los te laten lopen, minstens 3-4u per dag in een ruimte zit waarbij hij kan rennen, binkies maken en rondhoppen. Je kan hiervoor een puppyren aanschaffen als je je konijn omwille van veiligheidsredenen of plaatsgebrek niet door het volledige huis of de volledige tuin kan laten lopen.
Mijn konijn zet overal zijn tanden in
Hoewel konijnen niet tot de knaagdieren behoren, zijn het wel enorme knagers. Dit is ook te verklaren als we kijken naar hun tanden. De tanden van konijnen groeien het hele leven door aan een snelheid van ongeveer 2 mm per week en dus meer dan 10 cm per jaar! Het is dus uiterst noodzakelijk dat ze hun tanden voldoende kunnen afslijten om tandproblemen te voorkomen. In de natuur knagen konijnen dus op allerhande takken en gedroogd gras (hooi). Je konijn ziet je tafel dus als het ware als ideale tool om zijn tandjes weer een beetje af te slijten.
Schaf om dit te voorkomen wilgentakken aan. Konijnen zijn er dol op, het is ongelooflijk goed voor hun tanden en er zit een stof in die kalmerend werkt op konijnen. Bied niet ineens een massa takken aan je konijnen zodat ze niet suf worden. Onder mijn livingtafel liggen standaard één of twee verse, sappige wilgentakken. Hierdoor zijn mijn houten stoelen en tafel plots veel minder aantrekkelijk. Let wel op: knaagstenen zijn GEEN goed alternatief voor je konijnen. Er zit vaak heel veel suiker en zout in, wat hun spijsverteringsstelsel in de war kan brengen en kan zorgen voor overgewicht. Als je takken bij je konijn legt, let dan wel op dat je goed weet van welke boomsoort ze afkomstig zijn. Takken van berk, wilg en enkele fruitbomen zoals appel, braam, druif, framboos, en peer zijn veilig.
Een alternatief kan ook zijn om sloopmateriaal aan te bieden dat ze echt kapot mogen maken: papiersnippers, WC-rolletjes, houten dozen,… Vaak helpt het om zulke interessante zaken in de buurt te leggen van je kamerplant, stoel, bank, tafel waar ze niet aan mogen knagen. Hoe leuker en interessanter je het echte sloopmateriaal maakt, hoe minder interessant je konijn het zal vinden zijn tanden in andere dingen te zetten.
Konijnen blijven om de een of andere reden enorm aangetrokken tot kabels. Bescherm je konijn door er kabelgootjes rond te plaatsen of je snoeren op een veilige manier onbereikbaar te maken voor je konijn. Er gebeuren jaarlijks verschillende ongevallen waarbij konijnen geëlektrocuteerd worden.
Mijn konijn graaft zijn/haar toiletbak leeg
Niets storender dan thuiskomen na een lange werkdag en al aan de voordeur een geurtje opmerken. Als je dan richting je konijnen loopt, merk je dat ze hun hele toiletbak hebben leeg gegraven en dat alle absorberende korrels, papiersnippers, vlas,… verspreid over de vloer liggen. Ook hier heeft dit graafgedrag vaak een iets dieperliggende oorzaak.
Voornamelijk vrouwelijke konijnen hebben een enorme nood om te kunnen graven. Dit komt doordat in de natuur konijnen in ondergrondse burchten leven in kolonies. Die burchten zijn er niet zomaar, en worden dus door de konijnen zelf uitgegraven. Het zijn hierbij vooral de voedsters die het harde graafwerk uitvoeren onder het toeziend oog van de rammetjes. Voedsters zullen dus altijd net iets meer dan rammelaars willen graven. Wanneer ze die mogelijkheid niet krijgen, proberen ze dit vaak toch te kunnen doen door de toiletbak leeg te graven. Een oplossing hierbij voor buitenkonijnen is een zandbak aan te schaffen. Wat zich hier uitstekend voor leent, zijn de blauwe schelpen die je kan vullen met zand. Je konijnen zullen dit heerlijk vinden. Als je af en toe ook nog iets lekkers in het zand verstopt, worden ze waarschijnlijk nog veel vrolijker.
Bestel bij bol.com
Uiteraard is een zandbak binnenshuis plaatsen meestal niet echt zo’n goed idee. Maar ook daar zijn er alternatieven die het graafgedrag van je konijn kunnen bevredigen. Bied een doos met krantenproppen aan waartussen je voer verstopt en waardoor ze echt tussen de proppen moeten graven om aan de voertjes te geraken. Een ballenbad kan ook werken.
Een tweede mogelijke oorzaak voor het leeggraven van de toiletbak, kan ook te maken hebben met geur. Dit kan in twee richtingen gaan. Konijnen hebben 100 miljoen geurreceptoren die instaan voor het opnemen en detecteren van allerlei geuren. Ter vergelijking: de mens heeft er slechts 5 miljoen (honden dan weer 200 miljoen). Doordat hun ogen veel minder goed zijn dan die van de mens, is hun wereld, perceptie en communicatie voornamelijk gebaseerd op geur. Konijnen kunnen veel meer halen uit geursignalen dan wij mensen en zullen dus ook onderling via geur communiceren. Heb je nooit je konijn met zijn kin ergens tegenaan zien wrijven? Dit is een signaal naar andere mogelijke konijnen in de buurt dat zegt ‘Dit is van mij!’.
Een toiletbak die vuil is kan heel erg storend zijn voor je konijn. Als wij de geur al ruiken, betekent dit dat de konijnen het nog veel feller ruiken. Daarnaast kan de geur van urine ook irriterend werken en hun neusslijmvlies beschadigen. Op tijd de toiletbak schoonmaken is dus een must. Mijn konijnen graven enkel hun toiletbak leeg als ze vinden dat hij te vuil is en ik hem dringend moet verversen. En gelijk hebben ze dan! Anderzijds kan het feit dat geuren heel belangrijk zijn voor je konijn er ook net toe leiden dat ze een pas ververste toiletbak kunnen leegmaken. Het is erg lief van ons als konijneneigenaar om de toiletbak goed te reinigen en met azijn geurtjes weg te nemen. Anderzijds kan dit voor je konijn ervoor zorgen dat hij zijn eigen geur niet meer herkent en de toiletbak dus als iets vreemd zal zien en zal proberen leeggraven. Het kan daarbij helpen om een klein beetje vervuilde bodembedekker toe te voegen aan je verse toiletbak. Op die manier blijft het echt ‘zijn/haar’ bak.
Veel konijnen zullen ook de neiging hebben, zelfs wanneer ze perfect zindelijk zijn, enkele keutels naast de toiletbak te deponeren. Dit heeft niks met zindelijkheid te maken. De keutels die ernaast belanden, hebben een extra geursignaal meegekregen door een secreet dat vrijgezet wordt aan de anus en dragen als het ware een territoriumvlag. Konijnen zijn heel territoriale dieren en zullen op die manier aan voorbijgangers in de natuur duidelijk maken dat dat hun plek is en dat ze niet gewenst zijn. Wanneer je die keutels opruimt, liggen ze er binnen de kortste keren terug. Dit is dus geen probleemgedrag, maar eigenlijk zeer natuurlijk gedrag en zal je dan ook niet kunnen afleveren. Territoriaal gedrag kan wel verminderen wanneer je je konijn laat castreren of steriliseren.
Moraal van het verhaal
Kortom, ga altijd even na bij probleemgevend gedrag hoe een konijn in de natuur leeft en of je dit goed hebt kunnen vertalen naar huisvesting. Heeft je konijn een maatje, schuilplaats, voldoende mogelijkheid om te bewegen? Heeft je konijn een activiteit (lees: zoeken naar voedsel, over en onder dingen kruipen)? Heeft je konijn voldoende mogelijkheid zijn tandjes af te slijpen door voldoende hooi, takken, knaagmateriaal?
De meeste sloopproblemen zijn opgelost door kleine aanpassingen aan de huisvesting. Heeft je konijn echter nog steeds sloopgedrag of probleemgevend gedrag, ga dan langs bij een konijnkundig dierenarts of neem dan even contact met ons op en dan kunnen we verder kijken wat het probleem net is.
Auteur: Hannelore Bellon, vicevoorzitter Hopster vzw
Lees verder op onze blog
Ode aan Eddie
Met heel veel pijn en verdriet in mijn hart, wil ik jullie laten weten dat Eddie de regenboogbrug is overgestoken. Ze is negen jaar geworden en laat een enorme pootafdruk achter zoals geen enkel konijn haar dat ooit heeft voorgedaan. Ik ben een tijdje van
Het coole konijnen project
Het warme weer houdt nog enkele dagen aan, tot spijt van vele onder ons. Ter herinnering hebben wij het coole konijn project voor jullie. Print het af en hang het boven je konijnenverblijf! En vooral delen zodat iedereen geïnformeerd wordt 🐰
Volwassen voedster en puberende ram op koppelvakantie
Wat als je koppel ruzie krijgt tijdens de puberteit? Lees er alles over in deze blogpost.
Kunnen twee rammen samenleven na een vechtpartij?
Hoe het begon Finn en Mack zijn vorige zomer geboren in een opvanggezin. Hun moeder was gedumpt op een parking en bleek zwanger te zijn. Gelukkig is ze gered van de straat en kon ze veilig bevallen. Haar twee zonen werden samen ter adoptie afgestaan
Lentekriebels bij konijnen
Auteur: Dr. Laura Dixon, Research Scientist; Vertaald uit Rabbiting On – Spring 20 Is het je al opgevallen dat je meer energie krijgt wanneer de dagen langer en warmer worden? Bij konijnen en andere dieren is het precies hetzelfde. Dit fenomeen wordt ook wel “lentekriebels” genoemd.
Hopster Challenge
HOPSTER CHALLENGE: Spendeer 30 dagen lang elke dag 30 minuten met je konijnen Waarom deze Hopster Challenge? Bij Hopster zien we niet alleen konijnen graag maar ook mensen. Jaja, ook jullie zijn best wel te pruimen 😉 Daarom wordt het onze missie om jullie (konijnen)gezin te ondersteunen
No Comments